Bir girişim için karar verdiniz, doğru ortaklıklar kurdunuz, vizyon, misyon ve değer önerilerinizi doğru şekilde belirlediniz, iş planınızı çıkardınız ve tüm hedefler hazır. Şimdi yatırımcıları etkilemek için başarılı bir yatırımcı sunumu hazırlamanız gerekiyor. Biz de Sena’ya nasıl önerilerde bulunacağını sorduk ve sizlerle paylaşmak için yatırımcı sunumu hazırlamanın 10 kritik noktasına değindik. Keyifli okumalar.
Erken aşama girişimler için başarılı bir yatırımcı sunumu nasıl olmalı?
Erken aşama girişimler için yatırımcı sunumu yatırımcıları etkilemek, girişimin geleceğini belirlemek noktasında oldukça önemlidir. Sunumunuzda kendinizi net bir şekilde anlatamaz, yatırımcıların sorularına cevaplar veremezseniz istediğiniz şekilde ilerleme gösteremeyebilir ve işinize gereken özeni vermemiş gibi gözükebilirsiniz. Doğru sorulara cevap veren, fikrinizi tam anlamıyla aktarabilen bir sunum, ilerlemenize yardımcı olacaktır. Peki nedir bu doğru sorular diyorsanız hemen aşağıda sıralıyorum;
1- Çözmek istediğiniz problemler nedir? Bu problemleri bir slayt içerisinde sıralayarak aslında nasıl bir konu üzerinde bu girişim fikrine ulaştınız, bu fikir nereden çıktı, kimlerin problemleriniz çözüyorsunuz ve problem ne kadar büyük veya ne kadar kritik sorularına cevap verebileceğiniz ilk ve en önemli slaytlardan birisi olarak konumlandırabiliriz. Problemleri ne kadar doğru yansıtabilirseniz o kadar ilgi çekersiniz ilk aşamada. Fakat bu problemleri paragraf paragraf yazmak olmamalı çözüm, bir sunum içerisinde zaten hiç paragraflarca yazı da bulunmamalı. Doğru ikonlar ve doğru keywordleri sunuma yerleştirerek açıklamaları kendinize bırakabilirsiniz, böylelikle çektiğiniz dikkati sunum sürecinde kendinizde tutabilirsiniz.
2- Çözümünüz nedir? Sunduğunuz problemleri nasıl çözeceğinizi, yani aslında girişimin değer önerisini belirten en önemli slaytı yine ilk başlarda tutuyoruz ki dikkatin dağılmasına izin vermeyelim ve dikkatleri üzerimizde tutmaya devam edelim. Bu slaytta ise yine minimalistik bir şekilde ilerlemek önemli, bir başlık altına kısa bir açıklama ve varsa örnek bir görsel yeterli olur, yine gerekli açıklamaları kendiniz anlatmak için alan yaratabilirsiniz.
3- Ürün ve ürün özellikleriniz nedir? Çözeceğiniz problemleri, çözüm önerinizi sıraladınız, peki bu çözüm önerisini nasıl sunacaksınız? Hangi ürünle, ürünün özellikleri nasıl olacak ve bu özellikler sunduğunuz değer önerisine nasıl hitap ediyor? İşte bu soruların hepsi bu slayt ile cevaplarını bulmalıdır. Buradaki kritik konu aslında önerdiğiniz ürünün ne kadar odaklı olduğunu da göstermelidir. Sunduğunuz çözüm önerisine uygun ürün özellikleri olması ve bu özelliklerin kullanıcı deneyimi açısından uygulanabilir olması girişimin sürdürülebilirliğine ilişkin önemli bilgiler sunar. Yenilikçi özellikleri belirtmek için en doğru slayt burası diyebiliriz, aslında bu slaytta diğer girişimlerden ne kadar farklı olduğunuzun ipuçlarını vermeye başlıyorsunuz.
4- Gelir modeliniz nedir? Günün sonunda girişimci ve yatırımcının bu işten para kazanmasının ne kadar önemli olduğuna dair ekstra bir açıklama yapmayı düşünmüyorum :) Şimdiye kadarki slaytlarımız sonucunda hedef kitlemizi, çözeceğimiz problem ve ürünümüz hakkında verdiğimiz bilgileri düşünürsek bu slaytta belirteceğimiz gelir kaynakları ve fiyatlandırma stratejileri işin ticaret kısmından da ne kadar anladığımızı belirten önemli bir detaydır. Gider yapısı düşünülerek oluşturulmuş gelir modeli ve kar marjlarının sektöre oranla ne kadar uygulanabilir olduğunu belirtmeniz ayakları yere basan bir model oluşturduğunuzu anlatmanıza yardımcı olur. Bu slaytta rakip uygulamaların fiyatlandırma politikalarından da sözlü olarak bahsedebilirsiniz, fiyatlandırma stratejisi ile mi sektöre girecekseniz yoksa rakiplerin önüne geçecek bir ürün özelliği ile mi kullanıcı kazanımı planlıyorsunuz gibi konulardan da Go-To-market slaytı öncesi bahsetmeniz için güzel bir olanak olabilir. Bu slayta da yine ikonlar, kısa açıklamalar ve fiyatlama bilgileri ekleyebilirsiniz.
5- Pazar büyüklüğü nedir? Bir önceki slaytta belirttiğiniz fiyatlandırmayı kaç kişiye uygulayabilecekseniz, işte bu sorunun cevabını bu slaytta. TAM- SAM- SOM da dediğimiz gösterimle belirtmeniz yatırımcıların kafasında net bir cevap yaratır. TAM (total addresable market) mevcut pazar toplamı, SAM (serviceable addressable market) bahsettiğiniz probleme yönelik ürün satışı yapabilecek pazar büyüklüğü ve SOM (serviceable obtainable market) sizin erişebileceğiniz pazar büyüklüğünü ifade eder. TAM- SAM- SOM klasik gösterimini burada kullanabilirsiniz veya ben daha yaratıcı bir şeyler yapmak istiyorum derseniz de yine tamamen sizin insiyatifinizde olan bir konu diyebiliriz.
6- Rakiplerinizden farkınız nedir? Tabii ki hiç kimsenin daha önce yapmadığı bir fikriniz olabilir veya herkesin yaptığı fakat tek bir özellik ile fark yaratacağınız bir ürününüz de olabilir. İlk senaryoda, daha önce kimse sizinkini benzer ürün yapmamışsa öncelikle çok derin bir araştırma yapmanızı öneririz, yine de rakip bulamıyorsanız en yakın ürünleri yapmış şirketleri rakip olarak sunabilirsiniz. İkinci senaryoda ise, yani birçok rakibiniz var ve siz bu rakiplerin arasından sıyrılacak bir veya birkaç özellik bulduysanız, kullanımı en yüksek ve en popüler rakipleri rakip analizinde göstermeniz ne kadar büyüyeceğinize dair yatırımcılara bir ipucu verebilir. Bu slaytta rakiplerin sizin ürününüzle özellik olarak kıyaslandığı bir tablo yapmanız yeterli olacaktır, detay bilgileri yine sözlü anlatım ile vererek sektör konusunda bilgili olduğunuzu da göstermiş olursunuz.
7- Go-To-Market stratejiniz nedir? Kullanıcıların sizi kullanmasını nasıl sağlayacaksınız, kullanıcı kazanımı konusunda hangi çalışmaları yapacaksınız ve rakiplerinizden sıyrılıp bur-da-yım demek için hangi aksiyonları alacaksınız? Bu slaytta pazarlama stratejinizden bahsetmeniz sadece ürün odaklı değil pazar odaklı da bir stratejiniz olduğunu vurgulamanız adına önem arz eder.
8- Roadmap adımlarınız nedir? Günün sonunda gelmek istediğiniz noktaya tabii ki de tek bir adımda gelmek pek mümkün olmayacaktır, peki hedeflediğiniz noktaya giderken sizin için dönüm noktaları nedir? Ne kadar zamanda hedeflediğiniz noktaya gelmeyi ön görüyorsunuz? Bu dönüm noktalarında nelere ihtiyaç duyacaksınız ve buradaki kazanımlarınızın sizin için bir sonraki noktada ne önemi olacaktır? İşte bütün bu soruları cevaplamanız için en uygun yer tam olarak burası. Bir zaman çizelgesi üzerinde dönüm noktalarına belirterek burada akıcı bir alan yaratabilirsiniz.
9- Takımınızda kimler var? Aslında burada yatırımcıya kimlerle ortaklık yapacağını gösteriyorsunuz, kiminle çalıştığını ve bahsettiğiniz projeyi gerçekten bu ekip yapabilir mi onu ispatlıyorsunuz gibi düşünebiliriz. Dolayısıyla bu slaytı hazırlarken mutlaka çok kısa da olsa ekibiniz deneyimlerinden bahsetmeniz çok önemli. Takımla alakalı isim soyisim yazılması ve fotoğraf koyulmasına ek olarak mutlaka geçmiş başarılarından birkaç keyword eklemek çok faydalı olacaktır, sonuçta söz uçuyor yazı kalıyor.
10- Son olarak yatırım ihtiyacınız nedir ve bu yatırımı nereye harcayacaksınız? Bu konuları konuşurken en önemli unsur harcamalarınızı iş modelinize göre oluşturmak, yani B2C bir proje için pazarlama bütçesini yüksek tutmak gibi düşünebilirsiniz. Bir de tabii herkesin girişimi kendine değerli ama değerleme yaparken realist olmak da önemli, iş planına bağlı olarak öngördüğünüz değerleme üzerinden bir yatırım ihtiyacı belirlemek burada uygun bir yaklaşım olacaktır.
Bu 10 sayfalık sunum taslağını hazırladıysanız şimdi sıra bu sunumu parlatmakta :) sunumun tasarımı ve güzel gözükmesi sizin bu konuyu ne kadar ciddiye aldığınızı göstermek için gerçekten güzel bir fırsat. Tabii ki ekibinizde bir tasarımcı yoksa veya tasarım için destek almıyorsanız bu konuda çok ileri seviye bir şey hazırlamanıza gerek yok fakat yazı tiplerinin ve hizalamaların aynı olması, branding için belirlediğiniz renklerde sunumun akması ve sayfa numaralandırılmalarının doğru olması bile sunumun göze güzel görünmesinde önemli olacaktır. Eğer sunumunuzu hazırladıysanız şimdi sıra 15 dakika içerisinde bu sunumu nasıl en verimli şekilde yapacağınıza dair prova yapmakta. Her zaman yatırımcılar karşısında çok uzun zamana sahip olamıyorsunuz ve fikrinizi en iyi şekilde aktarabilmeniz için hazırladığınız sunumu çok iyi aktarabilmeniz gerekiyor. Size tavsiye edeceğim bu konuya hakim olan ve çok da hakim olmayan iki farklı gruba veya birden çok kişiye bunu anlatarak farklı geri bildirimlerle sunumu anlatırken ne sorular gelebileceğine dair hazırlık yapmanız olur. Diğer bir tavsiyem de eğer aklınızda bir fikir varsa ve bu fikre çok güveniyorsanız bizimle iletişime geçmeniz olur :) Websitemiz üzerinden ulaşacağınız başvuru formunda taslak sunumumuza ulaşabilirsiniz, buna ek olarak bir iş planı yaptıysanız ve programımızda ikinci aşamaya geçtiyseniz girişimlerimize birebir mentorluk yapmaktan ve yatırımcı sunumlarına hazırlamaktan yani bu süreci beraber geçirmekten çok keyif alıyoruz.
Sena Koçer
Head of Analysis